Beta-karoten – jakie są jego właściwości i działanie?
Beta-karoten należy do naturalnych barwników zwanych karotenoidami. Są to substancje biologicznie czynne wykazujące pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka. Produkowane są przez rośliny oraz część mikroorganizmów. Ich spożywanie niesie ze sobą wiele korzyści zdrowotnych, zwłaszcza w przypadku osób dotkniętych chorobami cywilizacyjnymi lub znajdujących się w grupie ryzyka.
Działanie beta-karotenu
Beta-karoten, podobnie jak inne karotenoidy, wykazuje silne działanie antyoksydacyjne. Neutralizuje wolne rodniki tlenowe, które są odpowiedzialne za przyspieszenie procesu starzenia się i rozwój groźnych chorób. Ponadto, beta-karoten to tzw. prowitamina witaminy A. Oznacza to, że jest wykorzystywany przez ludzki organizm do produkcji witaminy A, która odpowiada za prawidłowy przebieg procesu widzenia, zdrowy stan skóry, włosów i paznokci oraz wspomaga odporność organizmu.
Właściwości prozdrowotne beta-karotenu
Spożywanie odpowiedniej dawki beta-karotenu zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy typu 2. Substancja ta wpływa bardzo korzystnie na profil lipidowy krwi – zwiększa poziom „dobrego” cholesterolu frakcji HDL i obniża poziom „złego” cholesterolu frakcji LDL. Według badań przyjmowanie beta-karotenu wraz z innymi antyoksydantami, takimi jak witamina C i E, pozwala na zredukowanie istniejących zmian miażdżycowych. Beta-karoten wspomaga także funkcje poznawcze mózgu, tym samym pozwala na zachowanie sprawnego umysłu na długie lata. Jest to bardzo istotne, zwłaszcza w społeczeństwach, które się starzeją.
Dieta bogata w naturalny beta-karoten jest wskazana przede wszystkim osobom borykających się z przewlekłym stanem zapalnym, miażdżycą, zespołem metabolicznym, chorobami serca, zaburzeniami poziomu cholesterolu i chorobami neurodegeneracyjnymi.
Występowanie beta-karotenu
Naturalny beta-karoten występuje w żywności pochodzenia roślinnego. Jego większe ilości znajdują się w marchwi, natce pietruszki, czerwonej papryce, sałacie, szpinaku, suszonych i świeżych morelach. Do innych źródeł tego karotenoidu zalicza się np.: brzoskwinie, dynie, brokuły i pomarańcze.
Z racji, że naturalny beta-karoten rozpuszcza się w tłuszczach, warto wzbogacać posiłki o zdrowe kwasy tłuszczowe w postaci olejów roślinnych, nasion lub orzechów. Pozwala to na optymalne wykorzystanie związków zawartych w warzywach i owocach.
W odróżnieniu od witaminy A występującej w produktach pochodzenia zwierzęcego (zwłaszcza w podrobach, jajach czy serach dojrzewających), nadmiar beta-karotenu nie wywołuje negatywnych objawów.
Diety opracowane przez specjalistów z Instytutu Zdrowia Sofra bazują na dużej ilości warzyw i owoców, co gwarantuje odpowiednią podaż beta-karotenu oraz innych substancji bioaktywnych i witamin. Dzięki temu sprawdzają się zarówno jako diety stosowane wspomagająco przy leczeniu chorób cywilizacyjnych, jak również jako ważny element działań profilaktycznych. Warto podkreślić, że choroby cywilizacyjne są często wynikiem złych nawyków żywieniowych i niezdrowego stylu życia.