Piramida zdrowego żywienia w prosty sposób obrazuje, jak należy się odżywiać, aby zachować pełnię zdrowia. Wyróżniamy kilka piramid, które są dopasowane do osób o podobnych potrzebach. Dowiedz się, jak wygląda najnowsza piramida żywieniowa oraz czym jest talerz zdrowego żywienia.

Co to jest piramida zdrowego żywienia?

Piramida żywieniowa została opracowana w oparciu o aktualne zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia. Schemat ten przedstawia podstawy naszej diety i składniki, których powinniśmy ograniczać. Oprócz wizualnego przedstawienia prawidłowego sposobu odżywiania, piramida żywieniowa zawiera opis, który pozwala dokładnie zrozumieć wytyczne. Jej wytycznymi kierują się także dietetycy Instytutu Zdrowia Sofra podczas komponowania jadłospisów.

Najnowsza piramida żywieniowa składa się z 6 stopni. Powinny się nią kierować osoby zdrowe, chorujące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę oraz inne zaburzenia metaboliczne. Piramida żywieniowa dla osób dializowanych, z niektórymi chorobami wątroby lub innymi ciężkimi schorzeniami, może wymagać dodatkowej modyfikacji zgodnie ze wskazaniami lekarza.

Piramida zdrowego żywienia a aktywność fizyczna

U podstawy piramidy żywieniowej znajduje się aktywność fizyczna. Jest ona integralnym elementem zdrowego stylu życia. Pozwala zachować sprawność narządu ruchu oraz zapobiec chorobom cywilizacyjnym, takim jak m.in. otyłość czy cukrzyca typu 2. Warto być aktywnym regularnie, czyli każdego dnia lub co najmniej co drugi dzień.

Produkty spożywcze w piramidzie żywieniowej

Podstawowym składnikiem naszej diety są warzywa i owoce. Powinny się one pojawiać w każdym posiłku, z czego 3-4 porcje w ciągu dnia powinny stanowić warzywa, a 1-2 porcje owoce.

Na kolejnym stopniu piramidy znajdują się produkty zbożowe. Najlepiej wybierać te pełnoziarniste, bogate w błonnik pokarmowy, witaminy i składniki mineralne.

Czwarty stopień piramidy zdrowego żywienia stanowią produkty mleczne. Każdego dnia warto spożywać 2 porcje mleka lub jego przetworów, takich jak kefir, jogurt czy ser.

Następny stopień przedstawia pozostałe produkty będące źródłem białka. Należy ograniczyć spożycie mięsa (szczególnie czerwonego i wysokoprzetworzonego) na rzecz ryb, jaj i suchych nasion roślin strączkowych.

Ostatni stopień piramidy żywieniowej zawiera tłuszcze. Tłuszcze roślinne w ograniczonych ilościach są zdrowym elementem diety i powinny zastępować tłuszcze zwierzęce. Znajdziemy je w olejach, orzechach, pestkach oraz awokado.

Boczna ściana piramida żywieniowa osób dorosłych

Po prawej stronie piramidy żywieniowej znajdują się dodatkowe zalecenia. Należy pamiętać o piciu wody, która stanowi główny składnik naszego organizmu. Dziennie należy wypijać minimum 1,5 l wody. Cześć spożywanych płynów może również pochodzić z herbaty lub kawy.

Piramida zachęca do unikania słodyczy, które są źródłem cukrów prostych i niezdrowych tłuszczów. Posiadają także dużo kalorii, przez co zwiększają ryzyko rozwoju otyłości i chorób towarzyszących.

W celu zapobiegania nadciśnieniu tętniczemu należy ograniczyć dosalanie potraw oraz spożywanie produktów o dużej zawartości soli. Do doprawiania lepiej używać ziół, które nadają smak potrawie oraz wzbogacają ją o cenne składniki odżywcze.

Piramida żywieniowa dla dzieci

Zalecenia żywieniowe dla dzieci wyglądając podobnie jak w przypadku osób dorosłych. Dzieci powinny spożywać większe ilości produktów mlecznych (do 3-4 porcji). W bocznej części piramidy żywieniowej dla dzieci zwrócono uwagę na mycie zębów po posiłkach, konieczność zapewnienia odpowiedniej ilości snu oraz regularne kontrolowanie wzrostu i masy ciała. Dzieci powinny ograniczać czas spędzony przed monitorem komputera i telewizorem do 2 godzin dziennie.

Talerz zdrowego żywienia

W określeniu tego, jak należy się odżywiać, można posłużyć się talerzem zdrowego żywienia. Przedstawia on talerz podzielony na kilka części. Połowę talerza wypełniają warzywa, częściowo zastąpione owocami. ¼ talerza stanowią różnorodne produkty zawierające białko, następnie  produkty węglowodanowe oraz w najmniejszej ilości zdrowe tłuszcze. Komponując w tej sposób swoje posiłki, dostarczamy do naszego organizmu składniki odżywcze w proporcjach sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu.