Aktualności

Co powoduje, że jedni starzeją się szybciej, a inni „nie wyglądają na swoje lata”? Dlaczego, mimo niezmienionego od wieków genotypu, to współczesny człowiek tak bardzo narażony jest na ciężkie choroby, takie jak nowotwory, choroby metaboliczne czy układu krążenia? I wreszcie – jakie są przyczyny i mechanizm pozytywnego lub negatywnego wpływu czynników środowiskowych, w tym stylu życia, na ludzki organizm?

Na te i inne, niezwykle istotne pytania, odpowiedzi poszukuje stosunkowo nowa, ale prężnie rozwijająca się dziedzina wiedzy, jaką jest epigenetyka. W sposób fascynujący opowiada o niej dr hab. n. med. Tomasz Wojdacz, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu w Aarhus w Danii, twórca i kierownik Samodzielnej Pracowni Epigenetyki PUM w Szczecinie, prekursor i orędownik jej rozwoju w Polsce. Według słów Profesora, epigenetyka bada mechanizmy sterujące rozwojem i różnicowaniem komórek, dzięki którym ta sama informacja zawarta w DNA czytana jest przez nie w różny sposób. To dzięki tym mechanizmom geny w komórkach są aktywowane lub wyciszane w taki sposób, by organizm ludzki mógł powstać a następnie prawidłowo rozwijać się i funkcjonować na każdym etapie swojego życia. Dokładne poznanie tych mechanizmów oraz identyfikacja źródeł zakłóceń ich działania będzie, zdaniem Profesora, przełomowym momentem nie tylko w profilaktyce i leczeniu wielu chorób (w tym nowotworów i tzw. chorób cywilizacyjnych), ale również pozwoli zahamować niektóre procesy starzenia się organizmu i tym samym znacząco wydłużyć okres homeostazy w starszym wieku.

Pierwsze kroki do osiągnięcia tego celu zostały już zrobione, także dzięki pracy naukowej prof. T. Wojdacza. Zrealizowane i realizowane z jego udziałem interdyscyplinarne projekty:

• pozwoliły na określenie wpływu zmian epigenetycznych na przebieg COVID-19;

• otworzyły możliwość wczesnego diagnozowania zmian nowotworowych we wczesnym stadium;

• wykazały, że dzięki odpowiedniemu modulowaniu epigenomu za pomocą właściwie dobranej diety, możliwe jest zahamowanie lub wręcz cofnięcie patologicznych zmian towarzyszących niealkoholowemu stłuszczeniu wątroby.

Ostatnie z wymienionych osiągnięć łączy naukowe zainteresowania Pana Profesora z ideą funkcjonowania Instytutu Zdrowia Sofra. Niezwykle cieszy zatem możliwość spotkania z Nim, wymiany poglądów i doświadczeń, a także otwarcia perspektyw dla wspólnych działań. Dzięki nim, nasze przekonanie, potwierdzone wieloletnimi obserwacjami, że zmiana sposobu odżywiania połączona z aktywnością fizyczną prowadzi do poprawy podstawowych parametrów zdrowia może spotkać się z poznaniem nie tylko epigenetycznych mechanizmów będących ich źródłem, ale również metod ich personalizacji, a przez to zwiększenia ich skuteczności.

Więcej o epigenetyce z perspektywy Prof. T. Wojdacza:

https://pap-mediaroom.pl/nauka-i-technologie/dr-hab-tomasz-wojdacz-epigenetyka-dziedzina-ktora-odmieni-medycyne

https://zdrowie.wprost.pl/opinie-i-wywiady/11171506/czy-mozna-przezyc-130-lat-w-zdrowiu-odpowiedz-daje-epigenetyka.html

Więcej o wpływie diety na epigenom osób z NAFLD:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9710135/pdf/13148_2022_Article_1377.pdf

23 marca 2023 r. na Wydziale Fizyki UAM w Poznaniu odbyło się seminarium poświęcone pamięci
prof. Ryszarda Krzyminiewskiego. W spotkaniu, zorganizowanym przez prof. UAM dr hab. Bernadetę Dobosz, wzięło udział grono osób, które na różnych etapach życia i kariery uniwersyteckiej Profesora miały okazję
i zaszczyt z nim współpracować. Ze wspomnień prelegentów wyłoniła się sylwetka człowieka nie tylko pracowitego i oddanego swoim naukowym pasjom, często o wizjonerskim charakterze, ale także życzliwego i empatycznego, który również poza życiem zawodowym był niezwykle aktywny i ciekawy świata.

Zgromadzeni zgodnie podkreślali, że wśród wielu osiągnięć Pana Profesora na szczególne wyróżnienie zasługują:

• Utworzenie najpierw specjalności, a następnie kierunku studiów Fizyka medyczna, które stanowiło efekt wieloletnich starań Pana Profesora o integrację wiedzy z zakresu fizyki i medycyny oraz nadanie jej organizacyjnych ram w postaci spójnego programu nauczania.
• Opracowanie nowych metod: zwiększania rozdzielczości standardowych zapisów EKG oraz fali tętna, tomografii elektrycznej w oparciu o zaawansowaną analizę zapisów EKG oraz skupiania funkcjonalizowanych nanocząsteczek magnetycznych pod kątem dostarczania leków.
• Zastosowanie metody ESR (Spektroskopia elektronowego rezonansu spinowego) do monitorowania endocytozy w komórkach;
• Stworzenie podwalin dla rozwoju telemedycyny, w szczególności poprzez stworzenie sieci telemedycznej MONTE, która w oparciu o pulsoksymetr monitoruje stan zdrowia pacjentów łącząc ich przez Internet z lekarzem.

Wśród zaproszonych gości w seminarium wzięli udział także reprezentanci Instytutu Zdrowia Sofra im. Ewy i Sobiesława Zasady, którzy mieli okazję przedstawić aspekty ponad 10-letniej współpracy Profesora z Instytutem. Obejmowała ona zarówno wykłady z zakresu fizyki medycznej, indywidualne konsultacje z Pacjentami po badaniach EKG i pulsoksymetrem, jak i wspólne przedsięwzięcia naukowe w postaci badań nad wpływem komory normobarycznej na fale pulsu kuracjuszy uczestniczących w tlenoterapii.